De lokale politie Sint-Truiden - Gingelom - Nieuwerkerken start, op initiatief van burgemeester - federaal volksvertegenwoordiger Ludwig Vandenhove, met cahiers.

“De bedoeling is om regelmatig zo een cahier te publiceren. Soms zal het een originele publicatie zijn.
Een andere mogelijkheid is dat het een bijdrage en/of verzameling van artikels is, die in andere gespecialiseerde tijdschriften is/zijn verschenen.”, zegt Ludwig Vandenhove.

Het eerste cahier handelt over buurtbemiddeling.

“De lokale politie Sint-Truiden - Gingelom - Nieuwerkerken hoopt met deze publicatie in eerste instantie het maatschappelijk debat rond burenbemiddeling op gang te brengen. Daarnaast willen we de federale overheid ervan overtuigen dat burenbemiddeling een essentieel onderdeel is van integrale veiligheid en dat burenbemiddeling het subjectief veiligheidsgevoel verhoogt.

Ik pleit er dan ook voor dat de minister van Binnenlandse Zaken de nodige middelen zou uittrekken om gemeenten/steden en lokale politiezones financieel te ondersteunen op het vlak van projecten qua buurtbemiddeling.”

De volgende cahiers zijn gepland rond het stationsproject in Sint-Truiden en het project qua integrale veiligheid/leefbaarheid in de politiezone Sint-Truiden - Gingelom - Nieuwerkerken.
Zie onder andere de tekst ‘Sint-Truiden werkt aan het veiligste station van Vlaanderen’ van 17 maart 2010 op deze website.

Hieronder vindt u het integrale voorwoord van dit eerst cahier van de hand van hoofdcommissaris-korpschef Philip Pirard en burgemeester Ludwig Vandenhove.

Voorwoord

U hebt het eerste cahier van de lokale politie Sint-Truiden - Gingelom - Nieuwerkerken in de hand.

Wij hebben de bedoeling om regelmatig zulk cahier te publiceren rond thema’s, die strikt genomen het niveau van onze eigen politiezone overstijgen.
Soms zal het een originele publicatie zijn, zoals nu, een andere mogelijkheid is dat het een overdruk is van bijdragen, die in andere gespecialiseerde tijdschriften zijn verschenen.

Deze cahiers passen in het OPEN beleid dat de politiezone Sint-Truiden - Gingelom -Nieuwerkerken voert, maar willen ook een uiting zijn van de voorbeeldrol, die wij op een aantal vlakken qua veiligheid in de meest brede betekenis van het woord spelen.
In die zin is dit nieuwe initiatief gericht op de geïnteresseerde burgers binnen onze politiezone, maar eveneens op het hele landschap van veiligheidsactoren in het algemeen en politiediensten in het bijzonder, vergelijkbaar met onze politieacademie (1).

Dit eerste cahier handelt rond burenbemiddeling.
Naast de theoretische inbedding en de evolutie van het begrip (buren)bemiddeling, wordt vooral beschreven hoe het project in de praktijk werkt in de politiezone Sint-Truiden -Gingelom - Nieuwerkerken en welke de resultaten zijn.

Wij hopen met deze publicatie het maatschappelijk debat rond burenbemiddeling aan te zwengelen en de federale overheid ervan te overtuigen dat het gaat om een onderdeel van de globale veiligheidsketen, zeker in het licht van het begrip integrale veiligheid en het terugdringen van het subjectief onveiligheidsgevoel. In die zin pleiten wij dan ook voor een financiële ondersteuning van de functie burenbemiddeling (2).

Moet bemiddeling een aparte functie hebben binnen de politiewerking?
Ja en neen.
Ja, omdat de burger, die er beroep op doet niet onmiddellijk met de politie wil geconfronteerd worden, hoewel de bemiddelaar soms ook pas op het terrein komt nadat de wijkinspecteur al pogingen gedaan heeft.
Neen, omdat de bemiddelingsfunctie per definitie past bij het gegeven politie, zeker in de visie van gemeenschapsgerichte politie. Uiteraard zal een wijkinspecteur er meer mee te maken hebben dan iemand van het interventieteam, alhoewel…!
In die context is de bemiddelingsfunctie als het ware horizontaal aanwezig over het hele korps heen.
Ik citeer even uit een Nederlandse publicatie van Bart van Stokkom en Lodewijk Gunther Moor:
“In Angelsaksische landen wordt peacekeeping vaak het oudste model van politiewerk genoemd.”
En nog:
“Politie en bemiddeling horen onafscheidelijk bij elkaar”(3).
Bemiddeling een plaats geven in de veiligheidsketen wil ook zeggen dat het gerecht hierin moet geloven en liefst ook volgen.
Het is een beetje hetzelfde gegeven als bij de Gemeentelijke Administratieve Sanctie (kortweg GAS) (4).
Met respect voor het bij uitstek democratisch principe van scheiding der machten is het de uitdaging om aan de burger te bewijzen dat er aandacht is voor kleine problemen (maar die voor hen soms wereldproblemen zijn!) en dat die ook snel opgelost of bestraft worden.

De bemiddelingsfunctie moet horizontaal over het hele politiekorps lopen, maar ook verticaal, van hoog tot laag.
Nochtans zijn het vooral de wijkinspecteurs, die hier aandacht moeten voor hebben. In de opleiding voor politiemensen moet er dan ook meer aandacht zijn voor de bemiddelingsfunctie.

Hetzelfde geldt voor de preventiefunctie (preventiediensten) en vooral hun rol naar buurtcomités en buurtondersteunende initiatieven toe. Ook zij kunnen, zeker naar buurten en wijken toe, een sterk bemiddelende rol spelen.
In Sint-Truiden zijn wij bijvoorbeeld vanaf dit jaar gestart met zogeheten buurtinformatiepunten, waarbij inwoners in een bepaalde buurt elkaar zoveel mogelijk proberen te helpen. Met andere woorden, vrijwilligerswerk een stuk proberen te structureren per buurt en/of wijk.

We staan in België en Vlaanderen nog niet ver genoeg om situaties te kunnen vergelijken en/of om over modellen te kunnen spreken in tegenstelling tot bijvoorbeeld Nederland. Toch geloven wij nog al sterk in het model van een professionele bemiddelingsfunctie, gecombineerd met de horizontale bemiddelingsfunctie over het hele politiekorps heen en vrijwilligers, die als bemiddelaar in geschakeld worden.


Wij geloven ook dat het aanbieden van eerste lijnsrechtshulp ('wetswinkel') dichtbij de burger sowieso belangrijk is, maar dat dit eveneens perfect past binnen de uitbouw van een bemiddelingsfunctie in een lokale politiezone.
In de politiezone Sint-Truiden - Gingelom - Nieuwerkerken hebben wij sedert 2006 een wekelijkse zitdag van de wetswinkel in het preventiehuis met het nodige succes.

Gaat een bemiddelingsfunctie meer geld kosten federaal en/of aan een lokale politiezone?
Wat ons betreft niet!
Het is eerder een organisatorische aangelegenheid dan wel een financiële kwestie. Als wij bijvoorbeeld vaststellen dat het aantal meldingen in een gemiddelde Belgische en/of Vlaamse politiezone toeneemt, dan heeft dit te maken met de grotere laagdrempeligheid van de politie, maar ook met de snellere aangiftebereidheid van de burger.
Beide positieve evoluties!

De lokale politie is de enige overheidsdienst, die voor de gemiddelde burger 24 uur op 24 uur bereikbaar is en waar zij/hij met alles terecht kan. Dus moeten we durven nadenken over dezelfde en nog betere dienstverlening en hetzelfde en zelfs nog hoger subjectief veiligheidsgevoel bij de burger, maar moeten daarvoor steeds echte politiemensen ingeschakeld worden? Wat bijvoorbeeld te denken van een politievrouw/-man, die jaren ervaring heeft, maar wiens leeftijd te hoog is om nog aan interventies te doen? Kan zij/hij niet de ideale coördinator qua buurtbemiddeling zijn?
In deze globale context, is er wat ons betreft dus duidelijk plaats voor een professionele coördinator qua buurtbemiddeling!

Uiteraard zijn alle reacties welkom.

Wij danken de coördinator van de dienst burenbemiddeling, mevrouw Sarah Daems, voor de samenstelling van dit cahier en dragen het graag op aan de vrijwilligers, die in het project werkzaam zijn.

Wij hopen dat deze cahier de eerste mag zijn van een lange reeks!

Philip Pirard
hoofdcommissaris-korpschef    

Ludwig Vandenhove
federaal volksvertegenwoordiger
voorzitter politiecollege en -raad                                                                                                

Sint-Truiden, 8 februari 2010

1 De politieacademie is een bijeenkomst die enkele malen per jaar in Sint-Truiden plaatsvindt en waarop bekende sprekers uit de politionele en justitiële sfeer uitgenodigd worden. De hele bevolking van de politiezone kan er terecht met alle vragen over politie en justitie. Zo wordt de afstand tussen de bevolking en politie kleiner.
2 Wetsvoorstel betreffende de ondersteuning van buurtbemiddelingsprojecten van lokale overheden, Parl. St. Kamer 2007-08, nr. 0225/001
3 MOOR, L. G. en VAN STOKKOM, B., Herstelbemiddeling door de politie, Dordrecht, SMVP, 2005, 63p.
4 Wet van 13 mei 1999 tot invoering van gemeentelijke administratieve sancties, B.S. 10 juli 1999

Zie onder andere ook de tekst ‘Buurtinformatiepunten!’ van oktober 2008 op deze website.