“Daar zijn twijfels over”, zegt gedeputeerde van Leefmilieu en Natuur en voorzitter van de 5 Limburgse Bosgroepen Ludwig Vandenhov . “En het betrokken personeel, net zoals bij andere (on)rechtstreekse provinciale diensten, is erg ongerust, ondanks de verklaringen van sommige, vooral N-VA-politici.”

“Wij moeten dan ook durven nadenken over die toekomst”, aldus Ludwig Vandenhove.
“Deze korte tekst is daartoe een beperkte aanzet en alle reacties, suggesties, etc. zijn welkom.”

“Hebben (de) Bosgroepen nog een toekomst?
Dat is de vraag nadat de Vlaamse regering via de overheveling van de middelen naar de provincies en de wegsanering ervan via het afschaffen van het Provinciefonds de Bosgroepen, zoals ze nu functioneren, financieel ‘drooglegt’. Daarom al onmiddellijk een nuancering: hebben we het over de huidige functionerende Bosgroepen of over Bosgroepen of iets gelijksaardigs.
Ik ben realist: gezien de besparingen, die de Vlaamse regering doorvoert, heb ik het over het tweede.
Daarbij komt nog de afbouw van het Agentschap van Natuur en Bos (ANB) van de Vlaamse gemeenschap.
Hoeveel boswachters, betaald door de Vlaamse belastingbetaler, gaan er binnen tien jaar nog zijn?

Achter de doelstellingen van de Bosgroepen zal wel iedereen, buiten ‘natuurbarbaren’, staan.
Wie kan er tegen een duurzaam bosbeheer zijn in Vlaanderen, waar ecologisch en economisch zoveel mogelijk uitgehaald wordt? Als er dan ook nog voor gezorgd wordt dat mensen (uit de buurt) regelmatig de bossen kunnen ‘bezoeken’ is het plaatje helemaal rond. Maar voldoen de huidige Bosgroepen daaraan?
Aan die publieke ontsluiting zeker niet. Dus moet dat misschien het uitgangspunt worden als de overheid geld blijft steken in privé-bossen.

Het behalen van de Europese natuurdoelen (NATURA 2000) moet blijven vooropstaan.

Ik blijf het als politicus zelf een probleem vinden dat de overheid soms een bepaalde lijn uitzet, daar jaren geld in investeert en dat dat ineens stopzet.  Een democratie heeft nu éénmaal ook nadelen, maar wel systeem is beter?
Dit is wat nu gebeurt met de Bosgroepen en het beleid rond bossen.
Ik pleit ervoor dat er dringend een korte en lange termijnperspectief uitgetekend wordt voor de bossen in Vlaanderen met de nadruk op duurzaamheid, ecologie en economie.
Dat kost geld, maar in een toekomstvisie naar een andere economie met aandacht voor klimaatneutraliteit kan dat veel geld opbrengen. Dat wil wel zeggen ‘andere berekeningen’ maken in plaats van ons louter economisch model nu.
In welke mate kunnen meer bomen en meer hout een rol spelen in een grotere energieonafhankelijkheid en in onze klimaatneutraliteit?
Beseffen openbare besturen en privé-personen altijd welk ‘groen kapitaal’ ze in eigendom hebben met bossen en hoe ze dit maximaal kunnen laten renderen?
Om deze twee fundamentele vragen te beantwoorden, blijft/is een gespecialiseerde aanpak nodig, zoals die nu door Bosgroepen gebeurt.

Of daarvoor in Limburg 5 afzonderlijke Bosgroepen nodig blijven, hangt af van de keuze, die we maken. En ook van het maatschappelijk model dat we voorstaan: vinden we dat de overheid dat best zoveel mogelijk in handen houdt (bijvoorbeeld via vzw’s of gemeenten rechtstreeks) en het werk op het terrein onder andere zoveel mogelijk laat uitvoeren door sociaal economiebedrijven, zoals dat nu gebeurt? Of vinden we dat dat best allemaal door privé-bedrijven gebeurt en dat we privé-eigenaren hierover maar hun gang moeten laten gaan?
Ik ben voorstander van het eerste en ben ervan overtuigd dat dat op termijn het best is voor een duurzaam, ecologisch en economisch bosbeleid in Vlaanderen.
Gezien mijn ideologische en politieke achtergrond zou een andere keuze onlogisch zijn.

Wij moeten (meer) gaan voor binnenlands hout in alle bedrijfssectoren, die hout in de productie of de afwerking gebruiken.
In dat verband moet zeker de controle op buitenlands hout uit ‘verdachte gebieden’ opgedreven worden. En controle is enkel mogelijk door er personeel voor in te zetten en zwaar op te treden tegen ‘misbruiken’.
Ik besef dat dit een visie is, die ingaat tegen de huidige overheersende maatschappelijke en politieke visie: meer overheid in plaats van minder overheid.

Bosbeleid ligt heel dicht bij eigendomsrechten. Dus is het gevoelig om op dit beleidsvlak na te denken over eventueel alternatief beheer, alternatieve financiering, crowdfunding, etc. Maar dat mag ons niet beletten het te doen als we de voordelen in de meeste brede betekenis van het woord - van privaat tot maatschappelijk - van onze bossen in Vlaanderen en Limburg maximaal willen valoriseren.

Dit alles hangt samen met de maatschappelijk en politieke beslissing hoeveel geld de overheid (Europa en Vlaanderen) bereid is/blijft  uit te geven aan natuur.
Geld van de overheid is schaars en 1 euro kan maar één keer uitgegeven worden. De discussie over Bosgroepen zal dan ook de komende maanden niet los kunnen gezien worden  van de discussie over de Regionale Landschappen en over bepaalde private vzw’s, zoals Landelijk Vlaanderen of Natuurpunt.

De privé-sector zal in dit nieuwe model tevens (meer) geld moeten inbrengen, bijvoorbeeld via lidgelden en/of een jaartarief in functie van de eigendom.

Ik hoop dat we de komende maanden een OPEN en INHOUDELIJKE discussie kunnen hebben over het bosbeleid in Vlaanderen als onderdeel van een globaal klimaat-, milieu- en natuurbeleid.  Maar dus niet louter een enge, financiële discussie, zoals nu al te vaak gebeurt op diverse beleidsdomeinen.

Deze tekst probeert hierbij een beperkte bijdrage te zijn."

Vooruitkijken, wil ook zeggen terugblikken en analyseren. Vandaar dat de Limburgse Bosgroepen dit jaar een handig jaarverslag gemaakt hebben dat samen verspreid is met het laatste nummer van ‘t Limburgs Bosbelang.

Wie een exemplaar van het jaarverslag wenst, kan een mail sturen naar ludwig.vandenhove@limburg.be    

Zie ook 't Limburgs Bosbelang van 11-07-2015 op deze website.