Moet politiezone Sint-Truiden-Gingelom-Nieuwerkerkerken fusioneren?

“Wat sp.a Sint-Truiden en mijzelf betreffen niet”, zegt gemeente- en politieraadslid Ludwig Vandenhove.
“Wel samenwerken, maar niet fusioneren.”

Hieronder vindt u een analyse, die Ludwig Vandenhove gemaakt heeft van de studie, die door de Universiteit Gent is uitgevoerd.

“Geen kwaad woord voor de onderzoekers”, aldus Ludwig Vandenhove.
Zij voeren uit wat hun opdrachtgever (ere-gouverneur Herman Reynders in dit geval), die hen betaalt, vraagt.
Logisch voor alle opdrachten voor studies of onderzoeken, of ze nu komen van overheidsinstanties of vanuit de privé -sector, maar toch wordt er zo weinig bij stilgestaan.”

Fusie politiezones Zuid-Limburg: geen goed idee

Als sp.a Sint-Truiden zijn wij niet voor een fusie op basis van de uitgevoerde studie door de Universiteit Gent.
Voor ons begint het debat nu pas.
In de studie worden een aantal argumenten pro fusie gebruikt, die volgens ons helemaal niet opgaan.

Fusies algemeen

Fusies, of het nu over gemeenten of politiezones gaat, zijn politiek nooit neutraal.
Hetzelfde geldt voor dit soort studies: de opdrachtgever bepaalt (mee) het resultaat.

Fusies en burgerparticipatie

We worden om de oren geslagen met burgerparticipatie, maar toch blijven fusies mee het politieke landschap bepalen.
In het Vlaams regeerakkoord over gemeentefusies, gemeentelijk als het gaat over die eventuele fusies of over fusies van politiezones.
Is dit niet enigszins tegengesteld aan elkaar?
Het is typisch voor de huidige politiek dat zulk een fundamenteel debat niet meer gevoerd wordt.

Studie: uitgangspunten

Het uitgangspunt van de studie is duidelijk een fusie.
Een ver doorgedreven samenwerking
komt veel minder of zelf niet aan bod in de studie.
Hetzelfde geldt over een eventuele samenwerking met Politie Regio Hoofdstad (LRH). Nochtans is er nu al de samenwerking, met positieve ervaringen, tussen LRH en het kanton Borgloon.

Er komen heel wat zogeheten bevoorrechte getuigen -politiemensen en politici- aan het woord. Maar heel wat van hen (allemaal?) zijn betrokken partij.
Zien zij niet voor hen al een plaats in de toekomstige structuur? Of willen zij niet net verantwoordelijkheden afschuiven?
Let op: dat is een normale menselijk reactie.

Maar wie wordt niet bevraagd: de democratisch verkozenen en ook niet het gemiddeld personeelslid en de medewerkers van de zones. En dan spreken we nog niet over de bevolking.

Financieel aspect

Gemeentefinanciën zijn een belangrijk element bij het voeren van een beleid, maar het zou niet doorslaggevend mogen zijn. Spijtig genoeg is het dat wel in onze huidige maatschappij met alle gevolgen voor ons maatschappelijk en politiek bestel. Maar die vraag wordt te weinig of zelfs niet meer gesteld.
Beleid is een kwestie van keuzes, daarvoor stemmen burgers voor politici, maar vele politici vergeten dat laatste.

Een ander element: de toekomstige bijdrage van een gemeente wordt bepaald door de manier, de omvang waarop de onderzoekers het toekomstige korps zien.

Wat met het hogere niveau?

Als het in de studie gaat over het gerechtelijk niveau ‘worden de politiezones uitgedaagd om aan een aantal maatschappelijke evoluties en beleidsmatige evoluties het hoofd te bieden.’
Akkoord, maar is dat enkel de verantwoordelijkheid van de lokale politie?
Waar blijft de verantwoordelijkheid van de rechterlijke macht en het parket?
Ik begrijp de houding van de procureur des Konings, hij moet de zaak managen. Maar als politici moeten we kijken of alle niveaus de juiste financiële middelen en mogelijkheden krijgen.
Zulke analyse zou eveneens in zulke doorlichting moeten bekeken worden en kan nooit een argument zijn om politiezones te fusioneren.
Elk niveau zijn (financiële) verantwoordelijkheid!

Dezelfde opmerking geldt voor de federale politie.
‘De federale politie is een organisatie is moeilijkheden.’ Dat (financieel) probleem moeten toch de gemeenten en de lokale politiezones niet oplossen!

Waarom wordt er eens geen studie gemaakt over welke taken een gemiddelde politiezone doet op basis van de wettelijke bepalingen en op basis van de politiehervorming en die normalerwijze door het parket en/of de federale politie zouden moeten?

Een mooi voorbeeld in dat verband is het luik criminaliteitscijfers.
Wie ‘de bevoorrechte getuigen’ een beetje kent, merkt zo wie wat gezegd heeft.
‘De druk op Sint-Truiden ligt volgens de geregistreerde criminaliteit hoger dan in andere zones’: is niet meer dan logisch gezien de centrale functie.
Als je (terecht) hoofdstad van Haspengouw wil zijn, geldt dat voor positieve dossiers, maar evenzeer voor problemen.
‘In Sint-Truiden streek een motorclub neer dat een sociaal doel gebruikte als dekmantel’: als dat al zou kloppen, is dat een zaak van de federale politie. Zie in dat verband onder andere de bijdrage in De Standaard van vrijdag 7 februari 2020. (1)
‘Wel moet erover gewaakt worden dat de perceptie van een landelijke, rustige zone niet als vanzelfsprekend wordt aangenomen’: is dat niet verantwoordelijkheid afschuiven?

Privatisering

In de studie wordt geen aandacht geschonken aan de privatisering, die in sommige politiekorpsen al is doorgevoerd (bijvoorbeeld controle parkeren; inschakelen private firma’s bij evenementen).   

Lokale verankering

De lokale verankering van de lokale politie (vandaar de naam!) is essentieel.
Dat wordt een aantal keren uitdrukkelijk vermeld, maar wordt onvoldoende uitgewerkt.
Waarom wordt lokale verankering niet beter gedefinieerd en/of omschreven?

De studie zegt een ‘Grotere nood aan lokale inbedding ten behoeve van een betere informatiepositie’.
Akkoord, maar dat is net een argument tegen fusies.

Vooral kleinere gemeenten hebben het over verkeer, zoals politie bij het begin of het einde van de schooltijd of over te weinig wijkwerking.
Dat zijn precies inhoudelijke punten, die lokaal kunnen blijven ingevuld worden, eerder dan bij een fusie.

Samenwerking

Zoals hoger reeds aangehaald, wordt dit aspect niet uitgewerkt. Was ook niet de opdracht.
Wij vinden dat spijtig. Zo worden er heel wat argumenten gebruikt pro fusie omwille van specialisaties en back -office. Maar specialisaties en back- office kunnen perfect via een verregaande samenwerking.
Een aantal taken zouden zelfs provinciaal kunnen georganiseerd worden, zoals ik vaak voorgesteld heb als gedeputeerde voor Veiligheid. En er zijn goede voorbeelden: buurtbemiddeling, drone, Gemeentelijke Administratieve Sanctie (GAS), heel wat preventieve acties.

De studie benadrukt ‘een betere dienstverlening aan de burger’.
Akkoord, maar kan evenzeer via een samenwerking.
Belangrijk is dat de burger niets merkt van een fusie of samenwerking.

Die samenwerking kan ook opgaan voor de toenemende technische en technologische hulpmiddelen, die ook lokale politiezones steeds meer inschakelen.

Personeel

‘De penibele instroom leidt ertoe dat vacante betrekkingen onvoldoende worden ingevuld’.
Het algemeen probleem van rekrutering heeft te maken met de krappe arbeidsmarkt en met de kwaliteit van de personen, die zich aanbieden voor een politieopleiding.
Heeft met een eventuele fusie niets te maken.

Ik begrijp het standpunt van de vakbond dat ze pro fusie zijn, omdat verloven, ziekteverloven, allerlei vormen van deeltijdse tewerkstellingsvormen, etc. dan soepeler kunnen opgelost worden. Hoezeer ik ook pro vakbond ben, in dit dossier deel ik die visie niet.
Naar de belastingbetaler toe, kan dit nooit een argument zijn voor fusies.

In de studie wordt eveneens verwezen naar het ziekteverzuim. Maar als dat gedetailleerd zou bekeken worden, zou er vastgesteld worden dat dit fenomeen sterk verschilt van zone tot zone. Het gaat dus niet om een algemeen probleem en heeft onder andere te maken met de (niet-) leiding en de sfeer in het korps.

Een punt los van de studie: de vakbond zou zich eerder moeten bekommeren over het steeds meer inschakelen van technische en technologische hulpmiddelen, die in de plaats van mensen komen (bijvoorbeeld camera’s).

Democratisch deficit

Zowel de politieraden, als de brandweerzones hebben gezorgd voor een democratisch deficit ten aanzien van de lokaal verkozen politici.
Fusies zullen dit nog verergeren, gemeenten zullen nog minder vertegenwoordigd zijn.

Veiligheid en politie mogen geld kosten

Uit alle cijfers blijkt dat Limburg historisch steeds minder politiemensen gehad heeft.
Meer veiligheid en politie gaan sowieso meer geld kosten aan de Limburger, fusie of geen fusie.
Politici, die hier maar altijd over praten (‘klagen’) zouden beter die energie gebruiken om ervoor te zorgen dat de federale regering de wettelijke verplichtingen nakomt qua federale politie en gerechtelijk personeel.

Ludwig Vandenhove
zondag 9 februari 2020