Omgevingsvergunning: wat een (Vlaamse) vaudeville!

“De omgevingsvergunning is een mooi voorbeeld hoe in het actuele Vlaanderen wetgeving tot stand komt”, zegt gedeputeerde van Leefmilieu Ludwig Vandenhove.
“Onzekerheid over de begindatum, onvoldoende en slechte opleidingen voor personeel en democratische verkozenen, die er moeten mee omgaan en ingewikkelde procedures.”

De omgevingsvergunning is een nieuw vergunningensysteem dat de huidige stedenbouwkundige vergunning en de milieuvergunning wil integreren in één besluit.
Het zijn vooral de middenstands-en werkgeversorganisaties die al jaren aangedrongen hebben op deze nieuwe aanpak.

Dit zou op het terrein tot een eenvoudigere, meer efficiënte en vooral snellere vergunningsverlening  moeten leiden.
Volgens mij gaat juist het omgekeerde waar zijn”, zegt Ludwig Vandenhove.

“Het op woensdag 25 januari 2017 goedgekeurde decreet 965 betreffende de omgevingsvergunning gaat volgens mij aanleiding geven tot heel wat juridisch getouwtrek en rechtszaken.
Voor het uitschrijven van de teksten rond de omgevingsvergunning heeft de Vlaamse regering beroep gedaan op private gespecialiseerde advocatenbureaus.
Gaan diezelfde advocatenbureaus nu profiteren van de vele juridische disputen?
Was/Is dat de bedoeling van de inspirators van deze vernieuwde aanpak? Als u het mij vraagt, ja.

Zo komt ingewikkelde wetgeving tot stand boven de hoofden van de burger, die er steeds minder van begrijpt. Maar erger nog, ook boven de hoofden van de administraties en de ambtenaren die er moeten mee werken.
Wetgeving moet voor alles uitgewerkt worden door verkozen politici en de administraties die er moeten mee werken. Enkel zo kan onderling vertrouwen ontstaan.
Dat is het uitgangspunt van een overheid die een goede, transparante wetgeving en dienstverlening met de nodige zekerheid voor alle actoren en burgers wil garanderen.
De omgevingsvergunning is net het omgekeerde.

Het decreet treedt in principe in werking op alle bestuursniveaus (Vlaanderen, provincie en gemeenten) op donderdag 23 februari 2017. (1)
De bevoegde minister zal uitstel van inwerkingtreding geven aan de gemeenten die daarom gevraagd hebben voor vrijdag 10 februari 2017.
Voor hen treedt de omgevingsvergunning pas in werking op de door hen aangegeven datum, ten laatste op donderdag 1 juni 2017.
Dit betekent concreet dat bij gemeenten die uitstel bekomen hebben nog tot donderdag 1 juni 2017, aanvragen in eerste aanleg onder de huidige stelsels (milieuvergunningen, verkavelingen en stedenbouwkundige vergunningen) moeten ingediend worden, en dat daarna de beroepen tegen die beslissingen bij de deputatie onder de huidige stelsels afgehandeld worden.

Er is jaren gepraat over deze omgevingsvergunning en nu moet alles ineens zo snel gaan met als gevolg onvoorbereide burgers en bedrijven die vergunningen moeten aanvragen.
Hetzelfde geldt voor de administraties die de aanvragen moeten behandelen.

Dan zijn er nog heel wat technische problemen.
Is de Vlaamse overheid klaar voor het bijbehorende digitale verhaal?
Er zijn nog heel wat technische problemen bij de implementatie van het Vlaamse omgevingsloket en de toepassing van het uitwisselingsplatform. Zo is het op dit ogenblik nog niet duidelijk of de aangeleverde informatie voor het schrijven van de software voldoende is om de verbinding te leggen tussen de lokale systemen en het Vlaams Omgevingsloket en het uitwisselingsforum. Daarnaast blijft het Vlaamse testveld voor de provincies maar beperkt toegankelijk.

De datum van donderdag 23 februari 2017 lijkt dus erg ambitieus om het digitale verhaal volledig operationeel te hebben.
Voor de gemeenten zullen de softwarehuizen hun besturen consulteren en aanraden om uitstel te vragen bij de bevoegde minister.

Zolang deze mankementen niet - op korte termijn - door de Vlaamse overheid worden weggewerkt, dreigt de uitrol van de omgevingsvergunning te mislukken.

De berichtgeving van de laatste maanden was ook niet echt geruststellend.
De ene keer zou Vlaanderen uitstel verlenen voor wat de invoering betreft, de andere keer weer niet.

Dan hebben we het nog niet over de handhaving en opvolging (controle) met een inspraakmoment van de omgevingsvergunningen, in het bijzonder de vroegere milieuvergunningen.
In de nieuwe regeling worden de milieuvergunningen in principe - net zoals de bouwvergunningen nu - onbeperkt in de tijd. Er komt wel een zogeheten evaluatie na 20 jaar, maar veel verwacht ik daar niet van.
Dat laatste baart mij zorgen, omdat wij nu in Vlaanderen al nauwelijks van een milieuhandhavingsbeleid kunnen spreken. Bovendien merken we eerder nog een afbouw van het instrumentarium en het personeel.
Wat mij betreft kan dit perfect een taak worden van het provinciale niveau.

Ik ben akkoord met sp.a-Vlaams parlementslid Bruno Tobback: “Dit kan je alleen maar onbehoorlijk bestuur noemen”. (2)

Ik pleit voor politiek realisme.
Best zou de Vlaamse regering nieuwe deadlines stellen, zodat de invoering gefaseerd kan gebeuren.

De burger ligt er nu nog niet wakker van. Wel als zij/hij een concrete bouw- of milieuvergunning gaat aanvragen.

Op dinsdag 10 januari 2017 was er een toelichting van de werking van Audit Vlaanderen tijdens het bureau van de provincieraad.
Op dinsdag 17 januari 2017 was er een toelichting over de omgevingsvergunning in de Verenigde Commissies van de provincieraad.
Mijn conclusie van die twee vergaderingen: Vlaanderen, stop met die wereldvreemdheid!

 

(1) Vlaams parlement akkoord met omgevingsvergunning. www.landbouwleven.be, 26-01-2017.
(2) Omgevingsvergunning van start op 23 februari? Vlaamse provincies zijn klaar, maar… Perstekst Vereniging Vlaamse Provincies (VVP), 25-01-2017.
(3) Bouw/milieuvergunning kampt met kinderziekten. De Standaard, 17-01-2017, p. 14. Omgevingsvergunning loopt vast door manke voorbereiding. www.s-p-a.be, 17-01-2017.
 

Zie ook Energie- en klimaatbeleid moeten sociaal zijn van 25-01-2017, Milieuvergunningen: de provincie Limburg werkt soepel en snel van 15-06-2016 en De omgevingsvergunning: ik vertrouw het niet van 02-06-2015 op deze website.