Verdwijnt Haspengouw met de plannen van Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck.
Neen, de voorstellen bieden op (lange) termijn juist opportuniteiten.
Dat is althans de visie van gedeputeerde Ludwig Vandenhove.

Het pleidooi van Leo Van Broeck is er één voor absolute kernversterking en verdichting in dorpen en  stad om de OPEN ruimte te bewaren of zelfs te vergoten.
Voor hem is dit absoluut noodzakelijk om überhaupt nog te kunnen spreken over ‘platteland’.
Een boutade van de Vlaamse bouwmeester is dat er vandaag geen platteland meer is.
Uitgespreide landelijke verkavelingen en lintbebouwing rijgen de dorpen aan elkaar. Er is als het ware geen sprake meer van een tussenliggend platteland, die naam waardig.

Kernverdichting, daar komt het op aan.
Hij plaatst die kernverdichting in historisch perspectief en met voorbeelden uit andere landen. Wat daar kan, moet hier ook kunnen als dat ten voordele van de mens is.
De vraag is hoe maken we dat duidelijk? Een goede, doorgedreven en consequente communicatie en sensibilisering is dus nodig. Of nog meer: een stevige cultuur- en mentaliteitswijziging.

Steden spelen een belangrijke rol in de visie van de Vlaamse bouwmeester.
De demografische en bevolkingsevolutie en de woonbehoeften moeten vooral in die steden opgevangen worden.
Wonen in steden zou (financieel) gestimuleerd moeten worden.

Verafgelegen woningen, slecht gelegen linten en verkavelingen zouden op termijn moeten afgebroken worden, uiteraard met financiële compensaties. “Dat is eveneens mijn visie willen we de CO₂-problematiek ten gronde aanpakken”, zegt Ludwig Vandenhove. “Daarom precies heb ik in 2013 opdracht gegeven  aan de onderzoeksgroep Arck van de Universiteit Hasselt (UHasselt) om het verduurzamen van de verlinting in kaart te brengen en lange termijn oplossingen te suggereren. (2)

Bouwen in bepaalde dorpskernen moet zeker blijven kunnen, maar op een andere manier.
Niet meer overal uitgespreid, maar dichter bij elkaar en dorpscentrumgericht.
Dit zou voldoende kritische massa moeten opleveren om een voorzieningenniveau te kunnen behouden of zelfs uit te bouwen, ook openbaar vervoer. Het is onder andere tegen die achtergrond dat eventuele fusies van gemeenten moeten bekeken worden, niet via het politiek opportunisme op korte termijn dat momenteel bezig is.
Over eventuele fusies van gemeenten moet grondig en inhoudelijk gediscussieerd worden, nadien moet de politiek een beslissing nemen. Niet omgekeerd, zoals nu.
Hoe kunnen we de beenhouwer, de winkelier, het café, etc. behouden en/of terugbrengen in de dorpen?
Studiedagen, Europese projecten met de nodige financiële steun, etc. genoeg, maar het moet echt en structureel aangepakt worden.
Waarom geen democratisch verkozen dorpsraden met (beperkte) eigen bevoegdheden en budget?
“Ik blijf tegen fusies van gemeenten, ik ben wel voor een verregaande samenwerking”, zegt Ludwig Vandenhove.

Het platteland met de vele OPEN ruimten biedt zeker in Haspengouw nog heel wat mogelijkheden.
Het levert vele diensten: landbouw met voedselproductie, waterbeheersing en -opvang, recreatiemogelijkheden (wandelen, genieten van landschappen, fietsen, etc.), biodiversiteit, leefgemeenschappen op mensenmaat in de dorpen, toeristische opportuniteiten, etc.
De identiteit van de Haspengouwse dorpen moet zoveel mogelijk behouden blijven. Dus kernversterking, maar niet met een stedelijke architectuur, zoals appartementen of hoogbouw.
We moeten zoeken naar nieuwe typologieën die passen in het beeld, de cultuur en het karakter van Haspengouw.

De visie van Leo Van Broeck is in feite een handreiking voor een duurzame toekomst van het platteland, dus ook van Haspengouw. En dit slaat evenzeer op een duurzame landbouw.
“Als je ons ruimtebeslag vergelijkt met dat van andere landen, hebben wij meer landbouw, maar veel minder natuur. Zolang we het landbouwgebied duurzaam inrichten, hoeft het niet kleiner te worden. Het is vooral onze manier van wonen die veel open ruimte opeet: de versnipperde bebouwing en de ontelbare wegen.” (3)

We moeten naar  het behoud van een zo ongerept mogelijk landschap in Haspengouw met compacte, leefbare dorpskernen.

Zijn dit irrealistische plannen of verre dromen?
Neen, maar het houdt in dat we op een andere manier aan politiek moeten doen, aan lange termijnpolitiek.
Als we die moed niet hebben, moeten we ophouden met ‘zagen’ over  de CO₂-problematiek en andere dossiers die actueel en op korte termijn de politiek beheersen.
Zij zijn enkel oplosbaar met een lange termijnvisie.
“Het hele milieu zou baat hebben bij een betere ruimtelijke ordening.” (3) 

“Vlaanderen moet terug naar de tijd van Breugel: compacte dorpen, grote landerijen en af en toe een stad.” (3)

(1) Interne nota provincie Limburg.
(2) Nadelen lintbebouwing wegwerken is duurzaam! www.ludwigvandenhove.be, 05-12-2014.
(3) ”De versnippering heeft Vlaanderen disfunctioneel gemaakt”. Buitenkans, december 2016, pp 9 – 11.

Zie ook Algemene Vergadering vzw RLH van 21-03-2017 op deze website.