Congoville: pleidooi voor dekolonisering

Tot en met zondag 3 oktober 2021 loopt in het Middelheimmuseum in Antwerpen (Middelheimlaan 61) het initiatief Congoville.

Vijftien internationale kunstenaars onderzoeken fysieke en mentale koloniale sporen in de hedendaagse maatschappij en op de Middelheimsite.

“Sonja en ik bezochten de tentoonstelling op vrijdag 30 juli 2021”, zegt Ludwig Vandenhove.
“Buiten drie dagen Parijs met de nichtjes Charlotte en Estée -van zondag 18 tot en met dinsdag 20 juli 2021 en uiteraard alle Covid-19 maateregelen respecterend- blijft het voor ons deze zomer nog staycation.
Wat doe je dan? Zoveel mogelijk plaatsen en evenementen in Vlaanderen en Limburg aandoen.

Congoville is een ideale combinatie van geschiedenis, erfgoed, kunst en natuur. En woke!
Wij bezochten al eerder de Middelheim-site.
Een aanrader: kunstwerken tussen het groen en opvallend rustig en stil.
Ooit hebben wij ons met de vzw Kunst Groen gebaseerd op dit concept om te trachten in het park van het domein Terbiest in Sint-Truiden (Hasseltsesteenweg 103).

Concrete aanleiding om Congoville op deze locatie te organiseren, is de geschiedenis van het opmerkelijke art-decogebouw net buiten de omheining van het Middelheimmuseum.
Het gebouw is nu onderdeel van de Universiteit Antwerpen (UA), maar was vroeger de Koloniale Hogeschool.
De Middelheimomgeving speelde op die manier een belangrijke rol in de koloniale organisatie en opleiding in België.

  

Curator is de Belgisch-Congolese kunsthistorica Sandrine Colard.
Het is belangrijk dat iemand met deze achtergrond zulke tentoonstelling kan en mag samenstellen.
Congoville bestaat voor haar uit de fysieke en mentale sporen van ons koloniaal verleden dat zich over heel België uitstrekt.
“Ook al is België een van de Europese landen met de grootste diversiteit, toch is het grootste deel van de bevolking zich er totaal niet bewust van hoezeer het stedelijk landschap op koloniale fundamenten rust”, aldus Sandrine Colard.

Als we naar de talrijke uiterlijkheden van het voormalig Belgisch Congo kijken in onze actuele samenleving (straatnamen, standbeelden, monumenten) kunnen we de curator alleen maar gelijk geven.
Er zijn nog steeds heel wat raciale stereotypes, die nog altijd doorleven in alle lagen van de maatschappij.

Als je dan beelden op de tentoonstelling ziet van Congolezen, die in de jaren ’50 van de vorige eeuw bloemen neerlegden voor monumenten van koning Leopold II bij bezoeken aan België, hebben we gelukkig al een hele weg afgelegd. Maar er is nog een (lange) weg te gaan.

Met heel de woke-beweging is Congoville actueler dan ooit.
Het is frappant hoe de curator en de deelnemende kunstenaars erin slagen het koloniaal tijdperk van en in België uit te beelden via actuele kunst.
Voor mij nog maar eens een bewijs dat cultuur en kunst belangrijke middelen zijn in de strijd tegen racisme en uitbuiting en voor diversiteit en verdraagzaamheid.

  

Congoville bezoeken: een aanrader! En achteraf een bolleke van De Conick drinken.
Dat is één van mijn gewoonten: als ik ergens ben iets lokaal drinken. Zo heb ik ook wodka gedronken toen ik in Moskou was naar aanleiding van de eerste ruimtereis van astronaut Frank De Winne in 2002 en rum bij mijn bezoek aan Nicaragua in 2011. (1)”