De GAS-boetes zijn ontspoord

Door Ludwig Vandenhove op di, 28/03/2023 - 12:18

“Gemeentelijke administratieve sancties (GAS) zijn nuttig in het kader van een consequent handhavingsbeleid.
Ik blijf een groot voorstander, maar ontsporing dreigt”, zegt Vlaams volksvertegenwoordiger Ludwig Vandenhove.

Ludwig Vandenhove kwam in die zin tussen tijdens de gemeenteraadszitting in Sint-Truiden op maandag 27 maart 2023 op het punt waarbij de stad eveneens bepaalde verkeersinbreuken wil laten beboeten via GAS en daarvoor gemeenschapswachten wil inschakelen.

“Wie weet nog hoe het allemaal begonnen is?

Ik lag indertijd als federaal volksvertegenwoordiger mee aan de basis van de invoering van GAS.
Oorspronkelijk ging het over twee inbreuken: enerzijds zwerfvuil, afval, sluikstorten, anderzijds geluidsoverlast.

Na een hele tijd, veel overleg, vele gesprekken en met veel tegenzin was het parket uiteindelijk akkoord dat deze twee feiten in de toekomst konden afgehandeld worden via administratieve weg in plaats van via gerechtelijke weg.
Waarom? Omdat zij wegens capaciteits- en tijdsgebrek systematisch deze feiten niet behandelden en over het algemeen seponeerden.

Ongeveer twintig jaar later heeft elke gemeente een ware ‘gids’ samengesteld met alle mogelijke inbreuken, die kunnen bestraft worden met GAS-boetes.

Je zou je kunnen afvragen waarom de rechterlijke macht - lees procureur des konings en parket - zich daar nu niet meer tegen verzetten. Neen, nog meer, zij bepleiten nu dat de gemeenten zoveel mogelijk GAS invoeren. Vermits de rechterlijke macht ook te kampen heeft met een gebrek aan personeel, hebben ze het geweer van schouder veranderd: zoveel mogelijk zaken afschuiven. En wie moet ervoor opdraaien? Juist, de lokale politiezones en de gemeenten, lees de lokale belastingbetaler.

Het systeem is totaal ‘ontspoord’, het wordt tijd dat we de zaken eens evalueren en desgevallend bijsturen.
In die context zou het logisch zijn dat alle elementen, en zeker het financieel plaatje, eens opnieuw op een rijtje gezet worden.

Zoals met zovele andere dossiers gaat het hier weer over hetzelfde: de lokale besturen krijgen taken bij, maar er staan geen middelen en personeel tegenover.

Het is vergelijkbaar, om in dezelfde sfeer te blijven, met de bezuinigingen bij de federale politie, waardoor die niet meer de taken kunnen doen waarvoor ze in feite opgericht zijn. Gevolg: fusies van politiezones, omdat die zogezegd te klein zijn om efficiënt te kunnen werken.
De waarheid is dat lokale politiezones steeds meer geacht worden een deel van het werk te doen dat de federale politie in feite zou moeten doen. Bijgevolg: meer taken voor het lokale bestuursniveau zonder dat er middelen en personeel tegenover staan.

Zowel voor de organisatie van het bestraffing- en handhavingssysteem, als voor de rechtszekerheid van de burger moet hier opnieuw een politiek debat over ontstaan. Met andere woorden, wie doet wat, wie is daartoe het best geplaatst en zijn er daartoe voldoende financiële middelen voor elk niveau?

Elk beleidsniveau moet de nodige verantwoordelijkheid nemen.

Voor mij zijn er twee fundamentele vragen:

-welke zaken wil de rechterlijke macht nog allemaal bestraft zien worden via GAS?;
-in welke mate wordt er opgetreden tegen al die elementen en aangelegenheden, die nu in GAS-reglementen staan?
Wat heeft het zin om de burger tevreden te stellen dat er gehandhaafd wordt, terwijl dat in de praktijk allesbehalve het geval is.
Cijfers uit de jaarverslagen van gemeenten en lokale politiezones en vergelijkingen kunnen daar klaarheid in brengen.

Waarom doen we die oefening eens niet op lokaal niveau?
Wij zijn als VOORUIT voor een consequente handhaving in de praktijk, niet op papier.
Ik vind dat een gemeenteraadscommissie zich daar eens zou moeten over buigen op basis van een goed onderbouwde nota met cijfers.

Dit algemeen kader is de reden waarom wij ons onthouden hebben om tevens bepaalde verkeersinbreuken te beboeten met GAS.

Voor ons zijn dit taken voor een democratisch gestuurde lokale politie en voor parkeerwachters in dienst van de stad Sint-Truiden, niet verbonden aan een private firma, zoals dit nu het geval is.
Dat is een transparante keuze voortvloeiend uit een logische taakverdeling, die het voor de inwoners duidelijker moet maken.

Laat gemeenschapswachten ‘dienen’ waarvoor ze oorspronkelijk ingevoerd zijn.
De burgers bijstaan, helpen, de nodige uitleg geven, eventueel op hun plichten wijzen en desgevallend optreden via GAS om een proper en degelijk openbaar domein te handhaven. Daarmee hebben ze hun handen meer dan vol.”