Vlaamse begroting 2022

Op dinsdag 16 november 2021 vond in de Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën, Begroting en Justitie van het Vlaams parlement de algemene bespreking plaats van de Vlaamse begroting 2021.

Vlaams volksvertegenwoordiger Ludwig Vandenhove voerde het woord namens de VOORUIT-fractie en stelde een aantal technische en politieke vragen aan Vlaams minister van Financiën en Begroting, Wonen en Onroerend Erfgoed Mathias Diependaele.

“Om positief te beginnen: deze keer staan de besparingen tenminste duidelijk aangegeven in de meerjarenplanning, zoals de 100 miljoen euro bij onderwijs.
Bepaalde keuzes zijn positief, zoals het verlagen van de verkooprechten voor personen of gezinnen, die de enige en eigen woning kopen”, opende Ludwig Vandenhove zijn tussenkomst.

Is het ernstig om een begroting op te stellen eind september 2021 en dan nauwelijks één maand later te beslissen over een klimaatplan, waarvan die financiële complicaties niet voorzien zijn in die begroting?
Nog maar eens de bevestiging dat deze Vlaamse regering de klimaatproblematiek helemaal niet serieus neemt. Bovendien gaat deze aanpak in tegen de begrotingsfilosofie, waaraan de Vlaamse regering graag lippendienst bewijst: bij begrotingsopmaak wordt nieuw beleid gepland en gefinancierd, bij Beleids- en begrotingstoelichtingen (BBT’s) worden deze voorgesteld en besproken.
Zonder een begeleidend en becijferd klimaatplan zijn deze cijfers achterhaald bij de indiening ervan. Dus, moet het klimaatplan nog gedeeltelijk of geheel worden gefinancierd? Of gaat de Vlaamse regering ervan uit dat ze er gaat geraken met de Emissions Trading Systems (ETS)-inkomsten?
Een voorbeeld: de plannen om de elektrificatie gevoelig te versnellen, zullen ofwel een sterke impact hebben op de inkomsten van de verkeersbelasting, ofwel zullen ze slechts een effect hebben na deze legislatuur.
In de begroting neemt de impact van de vergroening vanaf 2024 af met 0,5% per jaar.
Hoe is dat te verklaren binnen de context van de beslissingen van vorige week?

Het gebrek aan ernstig beleid zit eveneens in het afwentelen van het klimaatplan op personen en gezinnen, die het niet kunnen en niet zullen betalen. Zo wordt de illusie gewekt dat het met wat renteloze leningen (Europees Stelsel van Rekeningen (ESR)-8 transacties zonder effect op het saldo), de zogeheten energieleningen, gaat lukken en dat het begrotingskader van minister Mathias Diependaele - het deficit halveren - tegen 2024 overeind blijft. De Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) is nochtans duidelijk: de onderste helft van de inkomensverdeling kan de kosten van een eventuele renovatie niet aan, ook niet met een renteloze lening.
Er is een kloof van tienduizenden euro’s.
Die renteloze leningen worden voorgesteld als een préfinanciering, maar dat is natuurlijk niet het geval. Ook de Vlaamse Confederatie Bouw heeft daar vorige week in een visierapport nog eens op gewezen.
Het is vergelijkbaar met situaties in Nederland of het Verenigd Koninkrijk, waar hoger studiegeld met hogere en meer interessante leningen er precies voor zorgt dat kinderen uit armere gezinnen minder gaan studeren, omdat gezinnen dat financiële risico niet aandurven.
Zonder echte collectieve oplossingen, zonder echte préfinanciering, zullen de vooropgestelde doelstellingen niet gehaald worden.

Mijnheer de minister, dat uw beleid meer stoere woorden en beloftes inhoudt dan daden, blijkt ook uit uw BBT. Nemen we bijvoorbeeld het debat over de Europese begrotingsregels.
U wijst steeds op twee groepen: landen, die orthodox willen zijn en landen, die laks zijn en die uitzonderingen willen voor groene investeringen.
U wil met Vlaanderen tot de eerste categorie behoren.
Ik kan mij vergissen, maar er groeit een consensus omtrent een andere behandeling in het begrotingssaldo van groene investeringen, ook bijvoorbeeld in Duitsland en Nederland.
Stilaan komt het besef dat het zinloos is om investeringsuitgaven mee te nemen in één jaar in plaats van ze af te schrijven over de volledige levensduur. Bovendien wordt het, volgens de Europese Investeringsbank (EIB), anders moeilijk om jaarlijks 3,5% van het Bruto Binnenlands Product (BBP) te investeren in de klimaattransitie. Trouwens, een beetje hypocriet, vermits u dit zelf al - en terecht - doet met zowel Oosterweel, als met de relanceuitgaven, die niet worden gefinancierd door de Europese Unie (EU).

Qua begrotingsregels kondigt u aan dit jaar de uitgavennorm verder te herzien. Nochtans is de publieke consultatie omtrent de herziening van het Stabiliteitspact net geopend.
Zou het niet logischer zijn om te wachten welke vorm het Stabiliteitspact uiteindelijk krijgt?
Het zou ertoe kunnen leiden dat we opnieuw een aantal tegenstrijdige regels moeten toepassen.

Er is een opmerkelijke stijging bij de inkomsten voor ‘Spelen en weddenschappen’.
Wat is de reden hiervoor?

Wat is de reden dat de overheidsopdracht voor het ontwikkelen van een centrale begrotings- en consolidatietool werd stopgezet en dat de ontwikkeling intern wordt voortgezet?

Vlaams minister Mathias Diependaele heeft een aantal vragen onmiddellijk beantwoord.
Voor de overige antwoorden kijk ik uit naar het verslag.”

  • Foto: www.vlaamsparlement.be,  Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën, Begroting en Justitie van 16 november 2021.