Tijdens de Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën, Begroting en Justitie in het Vlaams Parlement van dinsdag 5 december 2023 werd het ‘Ontwerp van decreet houdende de bevordering van de integriteitsbeoordeling door het openbaar bestuur’ besproken.

“Eindelijk”, zegt Vlaams Parlementslid Ludwig Vandenhove.
“Hoelang was dit al niet toegezegd door Vlaams minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme Zuhal Demir (N-VA)?

Ik deed een tussenkomst namens VOORUIT.

Wij zijn als VOORUIT een grote voorstander van bestuurlijke handhaving.
Ik heb dat al vaak aangehaald bij diverse debatten. Dus zijn wij als VOORUIT zeker principieel akkoord dat er inspanningen gedaan worden dat de Vlaamse overheid en de lokale overheden ongewild geen georganiseerde en ondermijnende criminele activiteiten zouden faciliteren.
Deze decretale regeling is uitgewerkt om openbare besturen toe te laten op grond van een verhoogd risico op crimineel misbruik op gegronde wijze te kunnen schorsen, weigeren, opheffen of er voorwaarden aan te verbinden. Het gaat dan bijvoorbeeld om vergunningen, concessies en/of vergunningen.
Goed voor VOORUIT, maar we plaatsen er heel wat kanttekeningen bij.

Wij stellen ons bepaalde vragen bij de concrete uitwerking dit kader. Dat blijkt onder andere uit een aantal adviezen, die ons gelijk geven.

Er ontbreekt een goede afstemming met de federale Directie Integriteitsbeoordeling voor Openbare Besturen (DIOB).
Hoelang is Vlaanderen niet aan het praten met de federale overheid om tot een gemeenschappelijke aanpak te komen? En nu is het nog niet zover.
Blijft minster Zuhal Demir bij haar standpunt dat de federale regering de grondwettelijke bevoegdheden overschrijdt?
Wordt daar dan in het Overlegcomité niet over gesproken?
Het gaat hier precies over een dossier waar samenwerkingsfederalisme ten volle zou kunnen spelen, maar blijkbaar is de Vlaamse regering daar niet in geïnteresseerd.
Waarom geen samenwerkingsakkoord sluiten met de federale overheid?

De Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) vraagt betere waarborgen om ongeoorloofde toepassingen te vermijden en de rechten van de verdediging te beschermen.
Een terechte bemerking: dat blijft een essentieel element in elke vorm van bestuurlijke handhaving. 
Herinneren we ons de debatten toen de Gemeentelijke Administratieve Sancties (GAS) werden ingevoerd.

Er is evenzeer te weinig aandacht voor de aspecten datamining en profiling.
Hoe wordt dat gegarandeerd?
De Vlaamse regering stelt dat het hier steeds gaat om individuele gevallen en enkel wanneer er een vermoeden is van risico’s van crimineel gebruik zal er een onderzoek worden opgestart.
Wie beslist dat? Wat kunnen die aanwijzingen zijn? Zit daar net niet het gevaar van profilering in?

Hoe zit het met de privacybescherming?

Een integriteitsbeoordeling louter op basis van Vlaamse informatie is onvolledig, maar ook een integriteitsbeoordeling op basis van louter federale informatie zal de nodige hiaten vertonen.
Heel dit systeem staat of valt met een goede informatiedoorstroming en net daarvoor moeten de nodige samenwerkingsakkoorden en protocollen worden afgesloten.

Met deze gang van zaken wordt het onduidelijk welke de impact is van dit Vlaamse decreet zal zijn voor de concrete werking op het terrein voor de gemeenten en de lokale politiezones. Nochtans hebben zij precies nood aan duidelijk toepasbare richtlijnen.

Wie ziet door het bos de bomen nog? Maar als de N-VA maar naar de verkiezingen kan trekken dat er een eigen Vlaamse Justitie is, zij het op papier.”
___

• Zie onder andere ook ‘Meer mogelijkheden voor bestuurlijke handhaving voor gemeentebesturen?’ van vrijdag 15 januari 2021 op deze website. 
   
• Foto: www.vlaamsparlement.be.