Deze week is het eerste Vlaams eenzaamheidsplan gelanceerd. (1)

“Een goede zaak, maar volstaat dit?”, vraagt Vlaams volksvertegenwoordiger Ludwig Vandenhove zich af.
“Neen, het is een stap in de goede richting van Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding Wouter Beke, maar er is meer nodig.

‘De strijd tegen eenzaamheid’ is bij uitstek een horizontale bevoegdheid van diverse ministers, zowel federaal, als Vlaams. Bovendien is het de verantwoordelijkheid van alle bestuursniveaus, niet in het minst van de lokale besturen.
Komt daar nog bij dat het een kwestie van mentaliteit van de gehele bevolking is om zich minder individualistisch op te stellen en in mindere of meerdere mate open te staan voor personen, die zich eenzaam voelen.

Eenzaamheid is een zeer relatief begrip.
Iedereen kan zich eenzaam voelen, los van inkomen, leeftijd, positie in de samenleving, etc.

Uiteraard speelt de ouderdom een belangrijke rol.Met het ouder worden, volgt vaak een confrontatie met verlieservaringen, ingrijpende levenservaringen en/of bepaalde zingevingsvraagstukken.
Hetzelfde geldt voor het armoedeprobleem. In een aantal situaties zal er ongetwijfeld een verband zijn, maar er is geen noodzakelijk verband.

Het is de taak van een overheid, die zichzelf respecteert om een beleid te ontwikkelen rond of beter tegen eenzaamheid. Maar zelfs ik, als fervent verdediger van de overheid, moet toegeven dat we in dit soort beleidsdomeinen niet alles van de overheid kunnen verwachten.

Eenzaamheid is vooral een gevolg van de manier waarop tegenwoordig onze samenleving is georganiseerd.
Ja, een deel van het eenzaamheidsgevoel heeft te maken met de huidige gang van zaken in de maatschappij.
Een postbode, die geen tijd meer heeft om een praatje te maken, de wijkagent, die veel teveel andere en administratieve taken heeft, geen of weinig sociale controle meer via lokale winkels, cafés, post- of bankkantoren, meer en meer geprivatiseerde huisvuilophaling, zodat de inwoners ‘de huisvuilvrouwen- en mannen’ niet meer kennen, etc.

Initiatieven vanuit de overheid, zoals dit Vlaams eenzaamheidsplan, hebben mijn volledige steun. Maar structuren kunnen niet alles oplossen, er zijn inmiddels voorbeelden genoeg uit andere beleidsdomeinen van langs elkaar werken in plaats van met elkaar te werken.

De eenzaamheid kan het best bestreden worden op het lokale niveau, zo dicht mogelijk bij de burger.
In het Vlaams eenzaamheidsplan zijn ter zake een aantal initiatieven ingeschreven, maar zullen er voldoende middelen voor uitgetrokken worden? Treffend in dit verband is dat er bijvoorbeeld niets gezegd wordt over de aanpak van het eenzaamheidsgevoel op het platteland. En dat net op een ogenblik dat bevoegd minister Zuhal Demir spreekt over een transversaal plattelandsbeleid met betrokkenheid van alle collega’s Vlaamse ministers.
Is dat al niet de bevestiging dat de uitganspunten van minister Wouter Beke inzake horizontale aanpak niet kloppen?

Nog dit: de stad Sint-Truiden was de eerste Vlaamse gemeente met een bevoegde schepen van Eenzaamheid.
Na een forse aankondigingspolitiek rond deze functie hebben we in de praktijk nog weinig gemerkt van concrete plannen.”  

• (1)’Beke heeft plan om mensen uit eenzaamheid te halen’, Het Belang van Limburg, maandag 22 november 2021, pagina 22.
   
• Zie onder andere ook ‘Anti-eenzaamheidsplan voor Sint-Truiden’ van dinsdag 12 september 2017 op deze website.      
   
• Foto:unsplash.com, Huy Phan.