Op zaterdagavond 9 april 2011 ging in Runkelen, één van de deelgemeenten van Sint-Truiden, ‘Runkelen, vroeger en nu’ door.

Op initiatief van de heer Frans Reymen werd via een presentatie op DVD van ongeveer 45 minuten de geschiedenis van het dorp geschetst, maar werd ook stilgestaan bij heel wat dorpsfiguren, activiteiten, de manier waarop bepaalde gebeurtenissen werden beleefd (bijvoorbeeld het einde van de tweede wereldoorlog), etc.

“Enkele maanden geleden kwam Frans langs op mijn zitdag met dit idee (de DVD was toen al grotendeels klaar) en vanaf het eerste moment was ik ervoor gewonnen.”, zegt burgemeester Ludwig Vandenhove. “Ik heb dan ook onmiddellijk opdracht gegeven aan de erfgoedcel om dit project te begeleiden en te ondersteunen en hem gesuggereerd om het zeer actieve buurtcomité onder leiding van de heer Firmin Hayen te vragen om mee in te staan voor de praktische organisatie.”

“Wij nemen als stad zelf heel wat initiatieven om buurten, dorpen en wijken en hun verleden onder de aandacht te brengen. Zo hebben we in het verleden met de preventiedienst in samenwerking met Renovat foto en de lokale verenigingen, ‘‘Wei’t was, is’t goed’ georganiseerd in heel wat buurten en deelgemeenten.
De tentoonstelling toonde, naast reproducties van lokale oude foto’s en actuele sfeerfoto’s, foto’s van bewoners. Tevens ondersteunen we actief (financieel en praktisch) activiteiten van de diverse heemkundige kringen, die op ons grondgebied actief zijn. Daarnaast organiseren we jaarlijks op 1 of 2 locaties via het stedelijk archief ‘Hallo micro’, waarbij opgeleide vrijwilligers bekende dorpsfiguren interviewen en filmen.”, aldus Ludwig Vandenhove.
“Op dit soort initiatieven komt steeds heel wat volk af, net zoals nu in Runkelen.”

Aan Runkelen wordt eveneens aandacht geschonken in de publicatie ‘Nu gaan onze dagen sober voorbij, en zuchtend verstrijken de jaren’ in het kader van de Erfgoeddag 2011 ‘Armoe Troef’.
Deze publicatie is ontstaan uit de samenwerking tussen Erfgoedcel Sint-Truiden en Rombout Nijssen, rijksarchivaris te Hasselt en behandelt het wonen, werken, eten, leren en bidden in de Truiense dorpen rond 1840.
Deze brochure is aan 10,00 EUR te koop op de locaties van de Erfgoeddag op zondag 1 mei 2011 en nadien bij Toerisme Sint-Truiden.
Zie de website www.erfgoedcelsinttruiden.be.

Personen hebben meestal een zekere terughoudendheid om documenten af te staan, maar de ervaring leert dat deze verdwijnt na een eerste activiteit, zodanig dat er al snel een tweede volgt met heel wat meer foto’s, krantenknipsels, doodsprentjes, etc.
“Ik ben er zeker van dat dit in Runkelen ook zo gaat zijn.”, zegt Ludwig Vandenhove.

“Alleszins een dikke proficiat aan Frans en al zijn medewerkers van de werkgroep ‘Runkelen, vroeger en nu’.
En voor de rest ben ik het met hem eens dat er aan dorpsverfraaiing zou mogen gedaan worden in Runkelen. De sp.a blijft de inwoners van Runkelen hier dan ook in steunen.”
Zie de tekst ‘Randgemeenten even belangrijk als het centrum!’ van 3 januari 2011 op deze website.

Hieronder vindt u de korte toespraak, die Ludwig Vandenhove gehouden heeft na de presentatie van de DVD en voor de receptie, waar de ‘Runkelinge-lingen’ van genoten hebben.

Runkelen, vroeger en nu

Ik wil de vrijwilligers van de werkgroep ‘Runkelen, vroeger en nu’ van harte proficiat wensen en danken voor hun prachtig initiatief.
Met grote inzet, veel enthousiasme en heel wat deskundigheid hebben zij de dorpsgeschiedenis van Runkelen en de belevenissen van de ‘Runkelinge-lingen’ opgezocht, vastgelegd en in beeld gebracht.

Runkelen, ik zou zeggen: ‘klein maar fijn.’ 
Runkelen heeft geen grote geschiedenis en geen talrijke bevolking.
Dat maakt het voor amateur-geschiedschrijvers tegelijk gemakkelijk en moeilijk.

Moeilijk, omdat ze niet kunnen uitpakken met een kasteel, met een adellijke familie of met een historische kerk. 

Runkelen heeft altijd in de schaduw van Duras geleefd: het maakte deel uit van het graafschap Duras.
Slechts in 1794 werd het piepkleine dorp door het Franse bestuur tot autonome gemeente gepromoveerd.
Dat bleef zo tot 1977 en sindsdien is Runkelen één van de 14 dorpen in de fusie Sint-Truiden.

Eeuwenlang hoorde het dorp Runkelen en de Sint-Andrieskapel bij de parochie Wilderen en nadien bij Gorsem.
In 1842 werd de parochie Runkelen opgericht, en werd voor pastoor Henricus Kesens een pastorij in hout en leem gebouwd.
Dat duurde 2 jaar.

Zijn opvolger Leonardus Hesbeens liet in 1854 een nieuwe kerk bouwen.

Over het harde, vaak ongezonde leven van beide pastoors en dus ook van de dorpelingen in Runkelen anno 1850 kan je lezen in een heel nieuw boek dat de Erfgoedcel Sint-Truiden naar aanleiding van de Erfgoeddag ‘Armoe Troef’ op zondag 1 mei 2011 zal voorstellen.

Ik zei het al ‘Runkelen, klein maar fijn’. 
Een klein, overzichtelijk dorp, waar iedereen iedereen nog kent … dat maakt mondelinge geschiedschrijving ook gemakkelijk.
De belangrijkste informatiebron over de recente geschiedenis van Runkelen zijn de oudere inwoners van Runkelen zelf. 
De vrijwilligers van de werkgroep ‘Runkelen, vroeger en nu’ hebben via persoonlijke contacten, via aandachtige gesprekken met oudere bewoners, via herhaalde bezoeken, etc heel veel oude foto’s en getuigenissen verzameld. Niet alleen verzameld, maar eveneens nog in een prachtige beeld- en klankmontage op DVD gezet. 
Het resultaat mogen jullie zo dadelijk zien en bewonderen.
Daarvan ben ik overtuigd!

Deze DVD levert voor de ouderen onder ons een aangename herinnering op.
Voor de jongeren en voor de toekomstige generaties is en blijft deze DVD een leerrijke informatiebron. 

Koken kost geld. 
Om zulke kleinschalige projecten rond de eigen dorpsgeschiedenis te steunen, heeft de stad via de Erfgoedcel een speciale erfgoed-subsidie voorzien.
Ik kan uit de biecht klappen: de externe beoordelingsjury heeft dit project “Runkelen, vroeger en nu” zeer positief beoordeeld. 

De jury stelt voor om deze beeld- en klankmontage via de databank Erfgoedplus voor een breed publiek toegankelijk te maken, ja ook voor mensen uit andere provincies en via Europeana zelfs uit andere landen!

Op voorstel van de jury heeft het college van burgemeester en schepenen principieel beslist dit project volledig te subsidiëren. 
Die budgetten liggen vast en zodra de begroting is goedgekeurd kan het bedrag van 533 € uitbetaald worden.

Frans en compagnons, dat is wélverdiend!
Laat het een aanmoediging zijn om zo verder te doen.
En … wie weet, kan de ‘werkgroep Runkelen, vroeger en nu’ uitgroeien tot een echte heemkundige kring voor Runkelen!

Deze beeld- en klankpresentatie is zeker en vast een uitstekende gelegenheid om bewoners en ex-bewoners van Runkelen nog eens een avondje samen te brengen en om herinneringen boven te halen. 
Dankzij de actieve medewerking van het Buurtcomité Runkelen en dankzij de buurtcheques van onze preventiedienst kan de Werkgroep Runkelen Vroeger en Nu u vanavond niet alleen een boeiende projectie tonen, maar ook een receptie aanbieden, zodat het een écht feestelijke avond wordt.

Laat het u smaken!

Zie onder andere de cartoon ‘Wei’t was, is’t goed Sint-Pieter groot succes!’ van 7 maart 2006 op deze website.