Zo opende Vlaams volksvertegenwoordiger Ludwig Vandenhove zijn tussenkomst naar aanleiding van de begrotingsbesprekingen van het beleidsdomein Landbouw voor 2023.

“Als je weinig of niets verwacht, kan je niet ontgoocheld zijn”, zei Ludwig Vandenhove in de Commissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid van het Vlaams Parlement op woensdag 23 november 2022.

“De noodkreten van de land- en tuinbouwers van de voorbije weken en maanden -het stikstofdossier, de pachtwet, het Mest Actie Plan (MAP)- tonen meer dan ooit aan dat er nood is aan perspectief voor de huidige en toekomstige generatie lokale voedselproducenten.
De diversiteit binnen de Vlaamse land- en tuinbouw is de sterkte binnen het Vlaamse voedsellandschap. Maar we zien dat Vlaams minister van Economie, Innovatie, Werk, Sociale Economie en Landbouw Jo Brouns (cd&v) daar weinig concrete initiatieven tegenover plaatst, dat blijkt uit zijn toelichting bij de begroting.

Deze begroting betekent een verderzetting van het Vlaams beleid, terwijl er juist een breuk met het verleden zou moeten komen om een echte duurzame en economische toekomst voor de sector uit te bouwen.
Er komen geen doorslaggevende maatregelen om de evolutie naar een grotere en intensievere landbouw af te bouwen en om te keren en alzo de familiale landbouw meer ademruimte te geven. Ook de ambities inzake de betaalbaarheid van de grond, het stimuleren van de bio landbouw, de verduurzaming van landbouwpraktijken en eerlijke prijzen voor landbouwproducten blijven beperkt. Kortom, met dit beleid wordt niet gewerkt aan de toekomst voor de land- en tuinbouwsector.

Gaat het overleg dat de minister heeft niet te eenzijdig in de richting van de landbouwsector, waardoor de visie eerder beperkt is?
Waarom geen nieuw overlegmodel uitwerken?
In die zin steun ik het initiatief van Vlaams minister Vlaams minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme Zuhal Demir rond het MAP: waarom alle betrokken actoren niet rond de tafel brengen met betrekking tot een nieuw landbouwmodel, bijvoorbeeld evenzeer de milieuorganisaties? En de zaak omdraaien: een strategie uitwerken waarbij de omgeving zoveel mogelijk gespaard blijft van negatieve gevolgen?

Ik stelde heel wat vragen rond een aantal dossiers.

-Wat is de concrete timing in verband met de pachtwetgeving? Wanneer gebeurt de bespreking in het parlement? Is er al overleg geweest met de betrokken sectoren?
Er zou een leefbaarheidstoets komen en de schriftelijke contracten worden de norm.
Wij zijn als VOORUIT geen voorstander van een absolute vrije keuze van teelttechniek, de eigenaar van landbouwgrond moet de controle kunnen behouden over de kwaliteit van de grond.
Voor ons moet het mogelijk zijn en blijven voor landbouwers om landbouwgrond te kopen of te huren binnen hun businessmodel. Dat is onder andere in veel regio’s niet meer mogelijk, omdat de landbouwgrond gebruikt wordt voor andere doeleinden.
Zullen er, naast de hervorming van de pachtwetgeving, nog maatregelen genomen worden om de landbouwgrond beter toegankelijk te maken voor landbouwers?

-Volgens onderzoek is 60 à 70 % van de grond binnen de Europese Unie (EU) ‘ongezond’, hetgeen ons gevoeliger maakt voor slechte oogsten.
De EU wil tegen 2030 minstens 75 % van alle Europese bodems weer gezond maken voor mensen, natuur, klimaat en voedsel. Daarom is een kwalitatief bodembeleid noodzakelijk.
Hoe zal concreet het bodempaspoort verder uitgebouwd worden om land- en tuinbouwers meer bewust te maken van duurzaam bodembeheer?
Hoe zal de digitale toepassing van het bodempaspoort verlopen?

-In welke mate zijn er initiatieven om de teelten aan te passen aan de toenemende klimaatproblemen?

-Wat gaat er gebeuren om de toenemende problemen binnen de appelsector aan te pakken?

-Voedselzekerheid gaat over zowel de beschikbaarheid, als over de betaalbaarheid van voedsel.
De oorlog in Oekraïne zet de markt onder druk. Daarom werd de Belgische Taskforce Agrovoeding opgericht, waar de regio’s eveneens aan deelnemen.
Wat is de stand van zaken? Welke concrete initiatieven vloeiden hier al uit voort om het aanbod en de betaalbaarheid te verzekeren?

-Hoe zit het met de biologische land- en tuinbouw?
Blijft de ambitie van Vlaanderen daar beperkt? Volgens VOORUIT te beperkt! (1)

-Emissies: de minister stelt bijkomende ondersteuning te geven aan landbouwers voor investeringen in technieken en maatregelen om de doelstellingen inzake de Programmatorische Aanpak Stikstof (PAS)-regeling te behalen.
Over welke ondersteuning gaat dit concreet? Hoeveel middelen zijn daarvoor voorzien? Hoe verloopt het overleg hierover met de collega’s ministers?

-Actieplan rond het welbevinden van de land- en tuinbouwers.
Het werd voorgesteld in mei 2022: hoever staat het ermee? Zijn er al effecten op het terrein? Hoever staat het met het opzetten van de aangekondigde netwerkorganisatie, zodat de diverse partners met elkaar contact kunnen houden?

-Wat is nu de stand van zaken van het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) ten aanzien van de EU?

-Hoe zit het met de Farm-to-Fork-strategie?
Vlaanderen blijft heel wat middelen inzetten via het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) voor de traditionele producten, zoals zuivel en varkens- en rundsvlees. Is dat niet tegengesteld?

-De Europese schoolfruit- en schoolmelkregeling: is er al een evaluatie sinds de wijziging van de Europese regelgeving vanaf donderdag 1 september 2022? Is er al een effect? Schrijven scholen meer of minder in?
Ik herhaal mijn suggestie om de appeloogst, die nu meer en meer vernietigd wordt hierbij in te schakelen, net zoals naar armoedeorganisaties toe. (2)

-De Vlaamse bijenteelt: het doel is om de imkerij duurzaam te wapenen voor de toekomst via GLB-middelen.
Hoe wil de minister dat concreet doen? Welke middelen staan daartegenover?

-Wat is de stand van zaken van het dierenwelzijnslabel?
Ik stelde dezelfde vraag aan Viceminister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams minister van Onderwijs, Sport, Dierenwelzijn en Vlaamse Rand Ben Weyts in de Commissie voor Brussel en de Vlaamse Rand en Dierenwelzijn .

De antwoorden van minister Jo Brouns op al mijn vragen waren onvolledig, voor mij ontoereikend, niks nieuws.
Met zulk beleid wordt de toekomst van de land- en tuinbouwsector onvoldoende gegarandeerd.”

• (1) 'Meer inzetten op biolandbouw' , www.ludwigvandenhove.be, donderdag 1 april 2021 
   
• (2) 'Heeft de appelteelt nog een toekomst in Vlaanderen?' , www.ludwigvandenhove.be, dinsdag 15 november 2022.
   
• Zie onder andere ook ‘Niet vooruitkijken!’ van zaterdag 27 november 2022 op deze website.
   
• Foto: www.vlaamsparlement.be.